İki buçuk milyondan fazla kişinin iş aradığı Almanya’da iki milyona yakın işçi açığı var. Peki bu nasıl oluyor ve Almanya nerede eksik? Koronavirüs pandemisinin yol açtığı ekonomik sorunlar geride kalırken, Alman ekonomisi artık Ukrayna’daki savaşa ve sonuçlarına odaklandı. ABD ve İsviçre’de tırmanan banka krizi ise Alman ekonomisini pek etkilemiyor. Derin bir resesyon beklenmeyen Almanya’nın en önemli kanayan yarası; vasıflı işgücü açığı.
Köln merkezli Alman ekonomi Enstitü’nün (IW) Aralık 2022’de yaptığı araştırmaya göre Almanya’daki vasıflı işgücü açığı incelenen zaman diliminde az da olsa azalmış olsa da halen yüksek seviyede. Alman Sanayi ve Ticaret Odası’nın (DIHK) hazırladığı 2022 Nitelikli İşgücü Raporu da 2022 yılında “nitelikli iş gücü açığının arttığını” ortaya koydu.
Her alanda eksiklik var.
DIHK bünyesinde istihdam piyasası uzmanı olarak görev yapan Stefan Hardege, nitelikli işgücü sorununun artık sadece birkaç sektörde değil, her sektörde yaşandığının altını çizdi. Hardege, “Bu sorun artık sektörler arası bir nitelik kazandı. Birbirinden çok farklı meslekleri etkiliyor.” Hardege, günümüzde demiryolu mühendisi ve makinist açığı olduğunu vurguladı.
IW çalışmasının ortak yazarı ve Nitelikli Personel Güvenlik Uzmanlığı Merkezi’nde (KOFA) çalışan Sabine Köhne-Finster da bulgularını DW’ye değerlendirdi.
Köhne-Finster, özellikle sosyal hizmetler alanında yaşanan mağduriyetlere dikkat çekerek, sosyal pedagog, sosyal çalışmacı ve okul öncesi öğretmeni eksikliği olduğunu söyledi. Metal sanayi ve elektronikte “üniversite mezunu uzmanlara” ihtiyaç olduğuna dikkati çeken Köhne-Finster, “Burada insan sıkıntısı var ve durum daha da kötüye gidiyor” dedi.
Sürekli bir kısır döngü
Stefan Hardege, “İnsanlar bir yanda Almanya’da 2,5 milyon işsizi, diğer yanda istihdam açığını görünce bu nasıl olur diye soruyorlar kendilerine.” Hardege, söz konusu sorunu şu sözlerle açıkladı: “İşsizlerin niteliklerinin şirketlerin aradığı niteliklerle örtüşmediği durumlarla sıklıkla karşılaşıyoruz.”
Almanya’da, iş arayanların sadece düşük eğitimli değil, aynı zamanda çok rahat olmaları ve örneğin birçok gencin günde sekiz saat çalışmak istememesi sık sık eleştirilir. Bu eleştiriyi değerlendiren Hardege’e göre, bugün çalışanlar patronlara karşı nezih bir konumda ve daha iyi çalışma kuralları ya da maaş zammı talep edebiliyorlar. Bu nedenle Hardege, sorunun kaynağının bu olmadığının altını çizdi.
Ne yapalım?
Sorunun analizine çalışanların da katkı sağlayabileceğini vurgulayan Sabine Köhne-Finster, “Bir bakmak lazım. Meslekler nasıl değişti? Bunlara benzer başka meslekler var mı? Acaba ben de yapabilir miyim?” yeni bir kısa eğitimle vasıflı iş gücü eksikliğini azaltmaya yardımcı olabilir misiniz?’ Bu gibi soruların sorulması gerekiyor” dedi.
Köhne-Finster, siyasilerin eğitimli göçmenlerin Almanya’ya gelişini kolaylaştırma çabalarına da övgüde bulundu ve mesleki eğitimin iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı. Uzman, “üniversitelerde, okullarda ve meslek okullarında mesleki yönlendirmenin güçlendirilmesi” gereğinin altını çizdi.
DIHK’den Stefan Hardege, sorunu analiz etmek için “çoklu yaklaşımların” gerekli olduğunu söyledi. “Nitelikli iş gücü eksikliğiyle mücadele etmek elbette ki ilk aşamada şirketlerin görevidir. Esnek çözümler ve iyi teklifler sunulmalıdır. Şirketler daha çekici görünmek, nitelikli iş gücü kazanmak, aile ve iş hayatı arasındaki dengeyi sağlamak için çabalarlar.” ve mobil çalışmayı etkinleştirin,” dedi Hardege. “Bu kesinlikle önemli,” dedi.
Göçü kolaylaştırma çabaları
29 Mart’ta Alman hükümeti, Almanya’ya göçü yeniden düzenlemek ve yabancı vasıflı işçilerin Almanya’ya gelişini kolaylaştırmak için bir teklif sundu. Bu adımı öven Hardege, “Hükümetin artık birçok alanda gerekli değişikliklerden geçen bir yasayı çıkarması iyi ve doğru bir adımdır.” Ancak Hardege ve Kohne-Finster, bu yasanın nasıl uygulamaya konulacağının hayati önem taşıdığı konusunda hemfikir. Hardege, yeni düzenlemelerin “iyi ve hızlı çalışması” gerektiğini ve bunun için yeni ve uygun yapısal değişikliklerin oluşturulması gerektiğini vurguladı.
Ancak yabancı işçi göçünün Almanya’nın sorunlarını kökten çözmesi mümkün değil. Alman çalışanların da göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizen Hardege, “Ülkedeki potansiyelleri nasıl daha iyi kullanabiliriz ona bakmamız gerekiyor. Örneğin kadın ya da yaşlılar iş hayatına kazandırılmalı.” Hem yerli hem de uluslararası analizin hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yapan Hardege, “Sadece demografik değişime baktığınızda uzun vadede bir tanesinin yeterli olmayacağını görüyorsunuz” dedi.
